Sayı: 2023-2

Konu: Ülkemizde Yaşanan Deprem Nedeniyle Yapılacak Nakdi ve Ayni Bağışların Vergisel Durumu Hk.

Sayın Yetkili,

Bilindiği gibi Kahramanmaraş merkezli 10 ilimizi etkileyen ve hepimizi yasa boğan deprem felaketi yaşanmıştır. Bu kapsamda yapılacak bağışların vergisel etkileri ve ne şekilde beyannamelerimizde dikkate alacağımız konusunda bu bilgi notunu dikkatinize arz ederiz.

1. Cumhurbaşkanlığı’nca Başlatılan Yardım Kampanyalarına Yapılacak Ayni ve Nakdi Yardımlar

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem felaketi sonrasında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı “AFAD” tarafından yardım kampanyası başlatılmıştır.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Diğer İndirimler” başlıklı 10’uncu maddesinin (1)-e bendinde, Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı, kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilebileceği hükme bağlanmıştır.

Benzer şekilde, bu hüküm, Gelir Vergisi Kanunu’nun “Diğer İndirimler” başlıklı 89’uncu maddesinin (1)-10 numaralı bendinde gelir vergisi mükellefleri için de yer almaktadır.

3 Şubat 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 3483 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, Ülkemizde meydana gelebilecek depremler sonrasında zarar gören afetzedeler için yapılacak yardımların Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca koordine edilmesi uygun görülmüştür.

AFAD internet sitesinde “Deprem Yardım Kampanyası Banka Hesap Bilgilerini” ve “SMS” bilgilerini bir duyuru ile paylaşarak, yardım kampanyasını başlatmıştır.

Buna göre, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca ilan edilen banka hesaplarına bağış olarak yatırılan tutarların tamamı, gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde (geçici vergi dahil) ayrıca gösterilmek şartıyla beyan edilen kazançtan indirilebilecektir.

1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde (10.3.2.2.4. Bağış ve yardımın belgelendirilmesi), nakdi bağışlarda, bağışın bu amaçla bankalarda açtırılan hesaplara yatırıldığına ilişkin banka dekontlarıyla belgelendirilmesinin mümkün olduğu açıkça belirtilmiştir. Ayni bağışlarda ise bağışlanan mallar için fatura düzenlemesi; düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimseler tarafından imzalanmış olması yeterlidir. Ancak pratikte bunun da sağlanamadığı gözlenmektedir. Bu anlamda ayni bağışa konu malların sevk irsaliyesi ile gönderilmesi ve teslim alındığına dair bir şerh ile imzalatılmasında fayda mülahaza edilmektedir.

Yapılan ayni bağışlar için yüklenilen KDV’lerin indirimi mümkündür. (KDVK Md.30/a)

2- Türkiye Kızılay Derneğine Yapılacak Bağış ve Yardımlar

Türkiye Kızılay Derneğine, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından makbuz karşılığı yapılan nakdî bağış veya yardımların tamamı, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebilecektir (Gelir vergisi mükellefleri için benzer hüküm Gelir Vergisi Kanunu’nun 89 uncu maddesinin (1)-11 bendinde yer almaktadır).

Kızılay’a yapılacak aynî bağış ve yardımlar ise KVK Tebliğinin "10.3.2.1. Kurum kazancının %5'i ile sınırlı bağış ve yardımlar" başlıklı bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde, kurum kazancının veya gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen gelirin %5'i ile sınırlı olarak matrahtan indirilebilmektedir.

Diğer taraftan, kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecek bağış ve yardımların tutarı, o yıla ait kurum kazancı ile sınırlıdır. Bağışın yapıldığı hesap döneminde indirilemeyen bağış ve yardım tutarlarının sonraki dönemlere devredilmesi mümkün değildir.

3- Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Yapılacak Bağışlar

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hükme bağlanmıştır. Aynı Kanunun 89’uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendine göre, fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden indirilebilecektir.

Buna göre, ticari işletmeye dahil malların (gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi) bağışlanması durumunda bu malların maliyet bedeli GVK’nın 40/10 maddesine göre gider kaydedilir. Ticari işletmeye dahil olmayan, yani bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak ürünlerinin başka bir kurumdan satın alınması suretiyle bağışlanması durumunda ise söz konusu ürünlerin maliyet bedelleri GVK’nın 89/6 maddesi uyarınca gelir vergisi beyannamesinde beyan edilecek gelirlerden indirim tablosunda gösterilmek suretiyle indirilecektir. Kurumlar vergisi mükellefleri açısından ise 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6/2 maddesinde “Safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır.” hükmü yer aldığından GVK’nın 40. maddesinde yapılan düzenlemeden kurumlar vergisine tabi işletmelerde yararlanacak olup beyannamede gösterilmeksizin gider olarak dikkate alınabilecektir.

Gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışlara ilişkin usul ve esaslar 251 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenmiş olup anılan Tebliğde vergi avantajlarından yararlanabilmek için

-Gıda, temizlik, giyecek ve yakacak bağışının dernek veya vakfa yapılmış olması,

-Bağışı kabul edecek dernek veya vakfın tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması,

-Gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışların gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğinde olması ve

-Yapılacak bağışların şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılması

gerektiği belirtilmiştir.

Ayrıca ilgili yıl fatura düzenleme sınırının altında kalsa dahi bağışa ilişkin fatura ve sevk irsaliyesi düzenlenecektir. Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenecektir. Mal bedeli olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma değer vergisi hariç) yazılı olacaktır. Faturada "İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır." ibaresinin yer alması zorunludur.

Yine KDVK’nın 17/2-b maddesine göre bu teslimler KDV’den istisnadır. Bu kapsamda Faturada “İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır” ibaresinin yazılması zorunludur. KDVK’nın 30/a maddesine göre bu teslimler için yüklenilen KDV indirim konusu yapılabilecektir.

 

Saygılarımla,

Uğur DOĞAN

Yeminli Mali Müşavir

Sinerji Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik