Sayın ilgili,
Halihazırda 31/12/2023 tarihli gelir tablosundaki brüt satışlar toplamı 50.000.000 TL ve üstü olan bilanço esasına tabi gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri 2024/3. Geçici Vergi (30.06.2024-30.09.2024) dönemi için 18 Kasım 2024 Pazartesi günü mesai saati bitimine kadar enflasyon düzeltmesi yapılmış bilançolarını ve gelir tablolarının yer aldığı geçici vergi beyannamelerini vereceklerdir. 50.000.000 TL’nin altında olanlar ise 2024/3. Geçici vergi döneminde de enflasyon düzeltmesi yapmayacaktır. Ancak, 2024 KV beyanında yıllık olarak yapacaklardır.
1. Taşıma/Düzeltme Katsayıları
Enflasyon düzeltmesinde 2024/3. Geçici vergi döneminde uygulanacak olan katsayılar aşağıdaki gibidir.
Eylül Düzeltme Katsayısı 1,00000
Ağustos Düzeltme Katsayısı 1,01366
Temmuz Düzeltme Katsayısı 1,03069
Haziran Taşıma Katsayısı 1,05070
Basit Ortalama Katsayısı 1,02472
ROFM Oranı (30.09.2024 Endeksteki Artış/ MB Tic. Kredi Ort. Artışı) 0,46609
2024/3. Geçici için taşıma katsayısı 1,05070 olarak uygulanacaktır.
Düzeltmeye esas tarih olarak 2024/2. Geçicide düzeltilmiş kıymetler aynen duruyorsa bunlar için düzeltme taşıma katsayısı olan Haziran katsayısına (1,05070) göre yapılacaktır.
30.06.2024-30.09.2024 tarihleri arasında aktif/pasife dahil olmuş kıymetler var ise yukarıdaki ilgili aylar düzeltme katsayısıyla (aktif/pasife girdiği tarihin dahil olduğu ay katsayısı) düzeltme yapılacaktır.
2. Stokların Düzeltmesi
Stokların düzeltilmesinde gerçek yöntem yerine toplulaştırılmış yöntem kullanılabilir, ancak 2024/2. Geçicide;
- Gerçek yöntem kullanıldı ise 2024 /3. Dönem ve 2024 KV’de gerçek yöntem kullanılmak zorunda, 2025 hesap döneminde toplulaştırılmış yönteme dönülebilir.
- Toplulaştırılmış yöntem seçildi ise 2024,2025,2026 dönemlerinde (geçici vergi dönemleri dahil) toplulaştırılmış yöntem kullanılmak zorunda, gerçek yönteme geçilemez.
2024/2. Geçici vergi döneminde toplulaştırılmış yöntemlerden basit yöntem ve hareketli ağırlıklı ortalama yönteminden biri seçildi ise o yöntem ile 2024/3. Geçici vergi stok düzeltmesi yapılacaktır.
Stoklar için toplulaştırılmış yöntemden biri olan basit yöntemi 2024/2. Geçici Vergi döneminde seçenler 30.09.2024 tarihi itibariyle var olan (stok maliyet kayıtlarından sonra kalan bakiye) stoklarını doğrudan basit ortalama katsayısı olan 1,02472 katsayısı ile stok bakiyeleri çarpılarak bulunan fark; stok maliyetine borç, 698 hesaba alacak (gelir) kaydedilecektir.
3.Düzeltme Sonucu Yapılacak Muhasebe Kayıtları
Aktif hesapların düzeltilmesinden kaynaklanan fark tutarları 698 hesaba alacak kaydedilerek, pasif karakterli hesapların düzeltilmesinden kaynaklanan fark tutarları 698 hesaba borç kaydedilecektir.
698 hesabın bakiyesi alacak verirse bu tutar 648 hesaba, borç verirse 658 hesaba aktarılarak doğrudan gelir tablosuna yansıtılacaktır.
4. Amortisman
Enflasyon düzeltmesi öncesi amortisman hariç dönem sonu işlemlerin tamamlanması esastır.
Amortismana tabi iktisadi kıymetler için 30.06.2024 tarihi itibariyle düzeltilmiş olan değerler üzerinden önce düzeltme yapılıp daha sonra amortisman hesaplanacaktır.
5. ROFM
Stokların ve duran varlıkların 30.06.2024-30.09.2024 tarihleri arasında maliyetlerine eklenmiş olan finansman maliyeti var ise bu maliyetler için reel olmayan finansman maliyeti (ROFM) hesaplanıp düzeltilecek değerden çıkarılması gerekiyor. Stoklarda toplulaştırılmış yöntem
kullanılması halinde ROFM hesabına gerek yoktur.
Üç aylık ÜFE’deki artışa göre ROFM ORANI 0,09133; Dokuz aylık ÜFE’deki artışa göre ROFM ORANI 0,46609’dir. (ROFM’un hesabında toplam finansman maliyeti yöntemi seçildiği takdirde 165 nolu vuk sirkülerindeki formülde yer alan “ilgili hesap dönemine ait yi-üfe artış oranı” ndan kasıt 9 aylık ÜFE’deki artış mı yoksa son üç aydaki ÜFE’deki artış mı olacağı yönünde tebliğ ve sirkülerde net açıklama bulunmamaktadır. Kanaatimizce 2024/3. Geçici vergi dönemi uygulanacak olan ROFM oranı 0,46609 olacak. Bu orana isabet eden ve ATİK maliyetine 2024/3. Geçici vergi döneminde dahil edilmiş finansman maliyetleri enflasyon düzeltmesine tabi olmayacaktır.)
Binek oto amortisman giderinde KKEG uygulanan tutarlar için, 257- binek oto amortisman tutarının 2024’te düzeltilmesi sebebiyle gider kaydedilen tutar içinde 257 hesabın KKEG yapılan kısmına isabet eden tutarın bulunup (eğer bu tutara amortisman ayrıldıysa) beyannamede KKEG yapılması gerekmektedir.
6. Avansların Durumu
Alınan veya verilen avanslar var ise bunlar döviz cinsinden ise döviz kur değerlemesi yapılacak olup, ayrıca enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır.
Alınan ve verilen avanslar TL olarak takip ediliyorsa ve alındığı ya da verildiği tarih itibarıyla belli bir mal ya da hizmet bedeline endekslenmiş ise, yani avansın alındığı ya da verildiği tarih itibari ile malın fiyatı sabitlenmiş ise bu hesaplar enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır.
7.Depozito ve Teminatların Durumu
Depozito ve teminatlar verildiği ya da alındığı tarih itibari ile belli bir mal ya da hizmet bedeline sabitlenmiş ise bu depozito ve teminatlar da enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır.
Saygılarımla,
Uğur DOĞAN
Yeminli Mali Müşavir
Sinerji Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik